Metody Nauczania

Metoda Dobrego Startu, czyli przygotowania do czytania

Główne założenie Metody Dobrego Startu to wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka przez zabawę i naukę wzorów, liter i znaków matematycznych. Zabawa jest zorganizowana w konkretny sposób, a nauka jest aktywna i wielozmysłowa.

Składa się on z 3 kluczowych elementów:

  • motorycznego, czyli ćwiczeń ruchowych (usprawnianie), 
  • słuchowego, czyli ćwiczeń ruchowo-słuchowych (ruch dominującej ręki do rytmu piosenek, wierszyków; wykorzystywane są baloniki, szarfy, bębenki) 
  • wzrokowego, czyli ćwiczeń ruchowo-słuchowo-wzrokowych (rysowanie figur, znaków, wzorów itp. do rytmu piosenki),

Wykorzystanie tych 3 elementów w pracy z dziećmi rozwija u nich te funkcje, które później biorą udział w uczeniu się pisania i czytania. Pomagają też dziecku rozpoznawać lewą i prawą stronę ciałaoraz budują świadomość ciała w przestrzeni. W tej metodzie wzbudza się też wrażliwość na słowa, ćwiczy analizę sylabową (bardzo przydatna w nauce czytania).

Metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne

Podstawowymi założeniami metody Weroniki Sherborne jest rozwój dziecka poprzez ruch:

  • świadomość własnego ciała i usprawnianie ruchowe
  • świadomość przestrzeni i działania w niej
  • dzielenie przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązanie z nimi bliskiego kontaktu

Prowadzenie ćwiczeń tą metodą ma na celu stworzenie dziecku okazji do poznania własnego ciała, usprawnienia motoryki, poczucia własnej siły, sprawności i w związku z tym możliwości ruchowych. Dzięki temu dziecko zaczyna mieć zaufanie do siebie i zyskuje poczucie bezpieczeństwa. Podczas ćwiczeń uczestnik poznaje przestrzeń, w której się znajduje, przestaje ona być dla niego groźna, czuje się bezpieczniej, staje się aktywny i przejawia większą inicjatywę.

Metoda aktywnego słuchania Batii Strauss

Metoda Batii Strauss polega na wykorzystaniu muzyki klasycznej w trakcie codziennych zajęć przedszkolnych. Dzięki prostym ruchom, krokom i interpretacjom instrumentalnym przedszkolaki oswajają się z muzyką klasyczną.  Słuchanie muzyki z wykorzystaniem tej metody integruje różne formy aktywności dziecka: słuchanie, granie, tańczenie i śpiewanie z elementami pantomimy.  Zastosowanie tak wielu atrakcyjnych dla dzieci elementów (gesty, instrumenty) rozbudza ich wyobraźnię muzyczną i wrażliwość na dźwięki. Dzięki tej metodzie dzieci nieświadomie poznają strukturę utworu muzycznego. Dostrzegają i rozumieją takie pojęcia jak tempo, dynamika, rytm, harmonia.

Aktywne słuchanie muzyki to przede wszystkim zabawa z muzyką co sprawia, że dzieci chętnie słuchają muzyki klasycznej i czerpią z niej to co najważniejsze, czyli muzykalność, wrażliwość, a zwłaszcza piękno.

Pedagogika zabawy wg Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów i Animatorów KLANZA

Metoda ta opiera się na rozumieniu terminu „zabawa”pojmowanego jako czynność dającą przyjemność, wyzwalającą kreatywność, zaspokajającą różne potrzeby, pozwalającą na poznanie nowych wartości, zdobycie wiedzy, a także na budowanie odrębnego, fikcyjnego świata.

Metoda ta zakłada, że każdy człowiek może rozwijać się przez całe życie. Dlatego podczas zajęć pedagog dąży do sytuacji edukacyjnych, w których każdy uczestnik może osiągnąć sukces, co buduje jego pozytywną samoocenę i poczucie własnej wartości.

Głównym atrybutem wykorzystywanym w pracy opisywaną metodą jest duża, kolorowa chusta, która przyciąga uwagę dzieci, ożywia je i daje im wiele radości, uśmiechu. Pomaga dzieciom zapomnieć o strachu i poznać lepiej innych uczestników zabawy. Jest ona wspaniałym środkiem do rozbudzenia dziecięcej wyobraźni, kiedy staje się balonem, wiatrem, łodzią, siecią rybacką oraz tym wszystkim, o czym tylko można pomarzyć. Możliwości jej zastosowania są nieograniczone, dlatego staje się ona dowodem na to, że im prostsze formy i pomoce, tym lepsza zabawa.

Metoda ruchowej ekspresji twórczej R. Labana

Metoda gimnastyki twórczej Rudolfa Labana nazywana jest także metodą improwizacji ruchowej. Daje możliwość podejmowania ruchu zgodnie z własną inwencją twórczą, fantazją, doświadczaniem. U podstaw tej metody leży naturalna ruchliwość i naturalny styl motoryki dziecka. Pozwala ona na posługiwanie się różnymi formami ruchu i ekspresji jak: ćwiczenia muzyczno-ruchowe, zabawy, taniec, opowieść ruchowa, inscenizacja, improwizacja ruchowa, groteska, pantomima, sceny dramatyczne itp. W metodzie uwzględnia się łącznie ruchu z muzyką i rytmem i dlatego często przy realizacji zadań wykorzystuje się instrumenty perkusyjne.

W zajęciach ruchowych metoda gimnastyki ekspresyjnej wprowadzana jest w formie wstawek lub małych fragmentów zajęć (wyczucia własnego ciała, ciężaru siły), przestrzeni, rozwijania wyczucia płynności ruchów i ciężaru ciała w przestrzeni i czasie, współdziałanie z partnerem lub grupą.

Czynnościowe nauczanie matematyki wg koncepcji prof. Edyty Gruszczyk – Kolczyńskiej

Celem tej metody jest wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci, zwłaszcza w zakresie kształtowania pojęć matematycznych, ćwiczenie odporności emocjonalnej dziecka oraz budowanie pozytywnego obrazu samego siebie. Metoda E. Gruszczyk – Kolczyńskiej sprzyja również stymulowaniu uzdolnień matematycznych u dzieci, dobrze przygotowuje do nauki matematyki w szkole. Okres przedszkolny to czas otwierania się dziecięcych oczu na świat, czas poznawania i doświadczania. To także okres wielkich możliwości, które wymagają odpowiedniej stymulacji i bodźców potrzebnych do kształtowania czynności umysłowych. W edukacji matematycznej ważne jest, aby mieć świadomość tego, w jaki sposób dzieci uczą się. Najważniejsze są osobiste doświadczenia. Stanowią one budulec, z którego dziecko tworzy pojęcia i umiejętności, rozwija myślenie, hartuje dziecięcą odporność. W trakcie tych doświadczeń dziecko powinno mówić, tzn. słownie określać swoje spostrzeżenia, sens wykonywanych czynności i przewidywane skutki. Mówienie o wykonywanych czynnościach sprzyja koncentracji uwagi i pomaga dziecku dostrzec to, co ważne.

Kinezjologia edukacyjna Paula Dennisona

Metoda ta wspomaga proces uczenia się poprzez ruch. Ćwiczenia zaproponowane przez autora metody poprawiają koncentrację i pozwalają jednocześnie uruchomić obie półkule mózgowe. Dzięki nim można rozciągać mięśnie i niwelować ich napięcie, co pozwala mózgowi wykorzystywać całą energię do przyswajania nowych informacji, czyli uczenia się. Ćwiczenia dr Denisona angażują między innymi obie strony ciała, skoordynowane ruchy gałek ocznych, rąk i nóg, co równomiernie uaktywnia obie półkule.

Metoda Ireny Majchrzak – zabawy z literami

Odmienna metoda nauki czytania stosowana jest już wśród bardzo małych dzieci. Punktem wyjścia jest pokazanie dziecku jego imienia – „wizytówki”, a następnie imion znanych bliskich mu osób. Dzięki temu dziecko zauważa, iż imię można nie tylko usłyszeć i wymówić, lecz również zobaczyć, że samo dziecko zostało przedstawione w kształcie liter, lub, że zostało schowane za zasłoną liter. Następne etapy to wiele gier i zabaw pozwalających dzieciom na poznanie pozostałych imion, wyrazów, oraz liter alfabetu.

„Sprawdzanie obecności”, „ściana pełna liter”, „deszcz imion”, „targ liter”, „gra w sylaby”, „nazywanie świata” i inne sformułowania – to nazwy ćwiczeń oraz hasła charakterystyczne dla metody dr Ireny Majchrzak.

Zabawy badawcze, doświadczania, obserwacje przyrodnicze

Naturalną metodą poznawczą stosowaną przez dzieci w wieku przedszkolnym jest aktywność badawcza, występuje ona w dwóch postaciach. Pierwsza to samodzielne odkrywanie. Dziecko ma tu pełną swobodę działania, samo wyznacza sobie tempo i czas pracy, ale jednocześnie jest to uczenie się drogą prób i błędów, w którym narażone jest ono na wiele trudności i porażek. Drugi sposób odbywa się pod kierunkiem nauczyciela. Nauczyciel zajmuje tu rolę inicjatora sytuacji, prowokuje do stawiania pytań, udostępnia stosowne metody i pomoce badawcze, ukierunkowuje go podczas badań i eksperymentowania.

Zabawy i ćwiczenia relaksacyjne

Wykorzystanie relaksacji ma ogromny walor terapeutyczny. Pozwala regulować poziom napięcia stresowego, szybko regeneruje siły, łagodzi niepokój, zwiększa kontakt z własnym ciałem i uczy panowania nad własnymi emocjami.

Stosowanie ćwiczeń i zabaw relaksacyjnych podczas zajęć wpływa na:

  • rozwój osobowości – dzieci doświadczają, że za pomocą celowych ćwiczeń mogą uczynić coś dla własnego dobrego samopoczucia, stworzyć balans między napięciem a odprężeniem;
  • pozytywne współżycie – niespokojne i agresywne dzieci poprzez relaksację odnajdują dostęp do swoich wewnętrznych sił samoregulujących, doświadczają, że pozytywnie mogą zmniejszyć stan napięcia i nie są zdane na przemoc.